مقایسه کردن فرزند

یکی از عواملی که خودباوری را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد، “مقایسه کردن” است. مقایسه ی خودمان با دیگران یا مقایسه ی فرزندمان با سایر کودکان.

.

تفاوت آدم ها

آدم ها با یکدیگر متفاوتند. هیچ دو نفری وجود ندارد که مانند یکدیگر باشند و علاقمندی ها و مهارت هایشان مشابه هم باشد. از طرفی، دنیای ما با همین تفاوتهاست که زیبا شده و برقرار مانده است. اگر همه ی مردم مانند هم بودند و با یک شکل ظاهری، یک سطح از مهارت و یک استعداد ظاهر می شدند، زندگیِ ما تدوام پیدا نمی کرد. ویژگی خلقت اینست که آدمها با هم متفاوت باشند و ویژگی ها و توانمندی های متفاوتی دارا باشند.

به همین خاطر است که ما بایستی ویژگی ها، علاقمندی ها و توانمندی های مان را پیدا کنیم، شناخت لازم را از خود بدست آوریم و بدانیم در چه زمینه ای استعداد داریم و در آن، خوب هستیم. یا اینکه فرزندمان چه کاری را به خوبی انجام می دهد که احتمالاً خیلی از بچه های دیگر، قادر به آن نیستند. بایستی توانمندی های او را پیدا کنیم، به او یادآور شویم و کمک کنیم تا در آن زمینه قویتر شود.

.

.

تأثیر روی عزت نفس

مقایسه باعث می شود ما نقاط ضعفِ خود یا فرزندمان را بزرگ کنیم و به خود یا فرزندمان چنین القاء نماییم که “تو کم هستی، تو کافی نیستی، تو عرضه نداری، تو ناتوانی”. اگر فرزند ما در زمینه ای ضعیف است، بایستی به او کمک کنیم تا خود را قوی سازد، نه اینکه او را با دیگری مقایسه کنیم تا تحت فشار قرار گیرد و تغییر کند. بایستی به او یادآوری کنیم که تو در جای خودت، بسیار ارزشمند و توانمند هستی و  اگرچه یکی از دوستانت یا یکی از بچه های اقوام مهارتی را دارد که تو نداری، اما تو هم توانمندی هایی داری که آنها ندارند. وقتی این موضوع را به خود یا فرزندمان یادآوری کنیم، احساس ارزشمندی در ما یا فرزندمان برقرار می ماند و خودباوریِ ما یا فرزندمان تضعیف نمی شود.

وقتی به فرزندت این را القاء کنی که ویژگی خاص و بارز فلان بچه را نداری و در مقایسه با دیگران، کمتر هستی، این به فرزندت احساسِ ناتوان بودن و کم بودن می دهد و کمکی به او نمی کند. اگر که می خواهیم فرزندمان رشد کند، بایستی در ابتدا، ویژگی ها و مهارت هایش را برای او بشمریم و یادآوری کنیم که با همین خصوصیات، خوب و ارزشمند هستی. بهتر است که آنها را بهتر کنی، اما خوبه که فلان کار را هم یاد بگیری، در این مورد هم مهارت بدست بیاوری یا فلان کار را بهتر انجام دهی. این، بسیار متفاوت است با مقایسه ای که باعث سرکوب و سرزنش او شود و عزت نفسش را پایین آورد.

.

.

مقایسه ی درست

دقت کنید که مقایسه یا دیگران، به هیچ عنوان درست و عقلانی نیست. ما فقط می توانیم خود را با خودمان مقایسه کنیم. خود را با دیروزمان یا  وضعیت سالِ قبل خود مقایسه نماییم. فقط می توانیم فرزندمان را با روزِ قبل یا هفته ی قبلِ او مقایسه کنیم. در واقع، خودش را با خودش مقایسه کنیم نه با دیگران. به او بگوییم که تو قبلاً اینجوری بودی، الان ضعیف تر شده ای.

این، مقایسه ی درستی ست و به او این پیام را می دهد که داری مسیر را اشتباه می روی و بایستی آنرا اصلاح کنی. بایستی اخلاق، رفتار یا توانمندیت را بهتر کنی. این درست است، اما مقایسه ی فرزندمان با سایر بچه ها، کاملاً غلط و غیرمنطقی ست و باعث پایین آمدن عزت نفس و خودباوری او می شود. 

.

ویدئوی توضیحات من را ملاحظه فرمایید: